?اموزش‌زبان‌بلوچی

ﺩﺭﺱ ﺳﻮﻡ

ﺑﻠﻮﭼﯽ ﮔﺎﻟﻮﺍﺭ‏( ﻟﮭﺠﮧ ﮬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﻠﻮﭼﯽ‏) ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﮐﻪ ﻣﻴﺪﺍﻧﻴﺪ ﻟﻬﺠﻪ ﻫﺎﯼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﯽ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﮬﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻟﮭﺠﮧ ﮬﺎ ﻭﺍﮊﮔﺎﻥ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺘﺪﺍﻭﻝ ﺍﺳﺖ .ﺑﮧ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺗﻮﺟﮧ
ﮐﻨﯿﺪ :
‏( ﺯﻭﺕ -ﺯﯾﺖ ‏) ‏(ﻣﻮﺩ -ﻣﯿﺪ ‏) ‏( ﺳﻮﺭ -ﺳﯿﺮ ‏) ‏(ﺩﻭﺕّ – ﺩﯾﺖّ‏)
‏(ﺩﻭﺭ -ﺩﯾﺮ ‏) ‏( ﺳﻮﮒ- ﺳﯿﮓ ‏) ‏( ﮐﻮﺵ – ﮐﯿﺶ‏)
ﮬﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﮦ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺑﺎﻻ ﺑﮧ ﻇﺎﮬﺮ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﯾﮑﺴﺎﻥ ﻭ ﻓﺎﻗﺪ ﮬﺮ ﮔﻮﻧﮧ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺩﺭ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺑﺎﻻ ” ﯼ ” ﻭ ” ﻭ” ﺑﺎﻋﺚ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺍﯾﻦ
ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺷﺪﮦ ﺍﻧﺪ.ﺍﻣﺎ ﺁﯾﺎ ﺍﯾﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﮬﺎ ﺑﮧ ﮬﻤﯿﻦ ﺟﺎ ﺧﺘﻢ ﻣﯿﺸﻮﺩ. ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ ﺧﯿﺮ. ﺑﮧ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﯾﺮ ﺗﻮﺟﮧ ﺑﻔﺮﻣﺎﯾﯿﺪ:
“–ﻭ ” ﻭ “ﮦ ” ﺩﺭ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﮐﻠﻤﺎﺕ :
‏( ﺗﻨﮕَﮧ -ﺗﻨﮕَﻮ ‏) ‏(ﺳﻨﮕَﮧ- ﺳﻨﮕَﻮ ‏) ‏( ﺳﺠَﮧ- ﺳﺠَﻮ ‏)
“–ﮦ ” ﻭ ” ﮒ” ﺩﺭ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﮐﻠﻤﺎﺕ:
‏( ﻧﺎﻣَﮧ -ﻧﺎﻣَﮓ ‏) ‏(ﺟﺮﯾﺪَﮦ -ﺟﺮﯾﺪَﮒ ‏) ‏(ﺷﺮﻣﻨﺪَﮦ – ﺷﺮﻣﻨﺪَﮒ ‏)
‏( ﺑﻨﺪَﮦ -ﺑﻨﺪَﮒ ‏) ‏(ﭘﺮﺩَﮦ – ﭘﺮﺩَﮒ‏)
ﻻﺯﻡ ﺑﮧ ﺫﮐﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﮧ ﺍﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪﮦ ﮬﻤﯿﺸﮧ ﺩﺭﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﮧ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺳﻨﮕﮧ, ﺗﻨﮕﮧ, ﺳﺠﮧ ﺭﺍ ﺑﮧ ﺳﻨﮕﮓ, ﺗﻨﮕﮓ , ﺳﺠﮓ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺩﺍﺩ.
“– ﯼ” ﻭ ” ﯾﮓ ” ﺩﺭ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﮐﻠﻤﺎﺕ :
‏( ﻣﺮﭼﯽ- ﻣﺮﭼﯿﮓ‏) ‏( ﭘﺎﺩﯼ – ﭘﺎﺩﯾﮓ‏) ‏(ﺳﺮﯼ -ﺳﺮﯾﮓ ‏) ‏( ﺩﺭﯼ -ﺩﺭﯾﮓ ‏) ﺍﻟﺒﺘﮧ ﺍﮔﺮ ” ﯼ ” ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﮐﻠﻤﺎﺕ ” ﯼ” ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﮭﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺑﮧ ﺁﺧﺮ ﺁﻥ ” ﮒ” ﺍﺿﺎﻓﮧ ﻧﺸﻮﺩ
ﺩﺭﺳﺖ :ﺁﭘﯽ – ﺩﺍﺭﯼ -ﺩﺭﯾﺎﺋﯽ
ﺑﮭﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﮦ ﻧﺸﻮﻧﺪ: ﺁﭘﯿﮓ – ﺩﺍﺭﯼﮒ- ﺩﺭﯾﺎﺋﯿﮓ.
ﻭﺍﮊﮔﺎﻥ :
ﮔﺎﻟﻮﺍﺭ: ﻟﮭﺠﮧ
” ﯼ ” ﻧﺴﺒﺖ: ﺳﯿﺎﺩﯼ ﺀِ ” ﯼ”